کالیبراسیون شیر اطمینان : شیرهای اطمینان تجهیزاتی برای کنترل و ایمنی سیستم های تحت فشار می باشند که با رسیدن فشار سیال درون سیستم به فشار تنظیم شده شیر اطمینان ، این شیرها دریچه خروجی را باز کرده و باعث تخلیه یا انتقال فشار شده و با بازگشت فشار سیستم به فشار مورد نظر و ایمن دوباره مسیر جریان را بصورت اتومات بسته یا با دخالت اپراتور مسیر بسته می شود.
باتوجه به اینکه این شیرهای کالیبراسیون شیر اطمینان به عنوان آخرین کنترلر سیستم کنترلی عمل می نمایند و معمولا پس از این شیرها سیستم کنترل دیگری وجود ندارد لذا کالیبراسیون آنها بسیار مهم و با اهمیت می باشد.
برای کالیبراسیون شیرهای اطمینان از سیالاتی چون آب ، هوا (یا یک گاز خنثی) و بخار هوا استفاده می شود.
برای کالیبراسیون شیرهای اطمینان از یک سیستم تنظیم فشار با پایداری بالا و یک فشارسنج مرجع استفاده می شود.
Over Pressure (بالاترين فشار):
فشاري است كه شيراطمينان در وضعيت كاملاً باز قرار مي گيرد و حداكثر ظرفيت تخليه خود را دارا مي باشد.
واضح است كه اين فشار بالاتر از فشار نقطه تنظيم (Set pressure) مي باشد
و مقدار آن با توجه به كاربردها و استانداردهاي مختلف، متفاوت مي باشد.
استاندارد BS 5500 اين مقدار اختلاف فشار را در مورد سيستم هاي بخار
و گاز برابر حداكثر 10% درصد فشار تنظيمي شير اطمينان در نظر مي گيرد.
شيرهاي اطمينان در فرآيندهاي كه ممكن است در اثر ازدياد فشار به محصول
و يا تجهيزات خسارتي وارد شود از بروز اين خسارات جلوگيري مي كنند.
Blow Down (پايين ترين فشار):
مقدار اختلاف فشار پايين تر از نقطه تنظيم کالیبراسیون شیر اطمینان است كه جهت بسته شدن كامل و محكم شير اطمينان
پس از باز شدن و سپس برگشت سيستم به فشار عادي مورد احتياج مي باشد.
اين پارامتر بهReset Differentialنيز معروف است.
ميزانBlow down نيز طبق استاندارد مذكور حدود10% مي باشد.
مقاديرOver pressure وBlow down بسته
به نوع سيستم انتخاب طراح متغيير بوده و بطور مثال مي تواند به ترتيب 3% و 4 % انتخاب گردند.
مقادیر مورد نیاز برای درج در گواهینامه کالیبراسیون یک شیر اطمینان
شامل نقطه تنظیم فشار کالیبراسیون شیر اطمینان ، POP و Back Pressure می باشد.
نقطه POP درواقع بیشینه فشار ورودی شیر اطمینان می باشد که در این حالت شیر عمل نموده
و دریچه آن کاملا باز بوده و بیشترین فلوی طراحی شیر اطمینان از دریچه آن عبور می کند
و در صورت عدم توانایی شیر در خروج سیال به اندازه کافی ، فشار مخزن همچنان بالا می رود.
در اصطلاح علم مکانیک سیالات درچه شیر بحالت خفگی می رسد.
مقدار Back Pressure نیز فشاری است که در کالیبراسیون شیر اطمینان
دریچه شیر مجددا بسته شده و اجازه عبور جریان را نخواهد داد.
درصورتیکه مقادیر POP و BACK مورد نیاز در سیستم مشخص نشده باشند
این مقادیر به ترتیب 10درصد بالاتر و پایین تر از نقطه تنظیم در نظر گرفته می شوند.
برای شیرهای با نوع آب بندی فلز – فلز کالیبراسیون توسط هوا در فشار ۹۰درصد نقطه تنظیم انجام
و تعداد حباب های خروجی جهت اندازه گیری فلوی خروجی و میزان مجاز نشتی شمرده می شود
که مقادیر مجاز آن درجداول استاندارد آورده شده است.
برای کالیبراسیون شیر اطمینان با نوع آب بندی فلز – غیر فلز نیز تا فشاری معادل نقطه تنظیم نباید هیچگونه نشتی مشاهده گردد.
کالیبراسیون شیر اطمینان یک فرآیند است که در آن عملکرد و دقت شیر اطمینان (یا شیر ایمنی) تنظیم و اعتبارسنجی می‌شود.
این شیرها به عنوان قسمتی از سیستم‌های ایمنی صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند تا در شرایط خاص، مثل افزایش فشار یا دما به مرزهای خطرناک،
به صورت خودکار فعال شوند و از وقوع حوادث جدی جلوگیری کنند.
مراحل کالیبراسیون شیر اطمینان عبارتند از:
بررسی اولیه: ابتدا شیر اطمینان بررسی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که در شرایط نرمال به درستی عمل می‌کند.
معیارگذاری: یک استاندارد ایمنی مشخص (مثل فشار یا دمای معین) به عنوان معیار برای کالیبراسیون انتخاب می‌شود.
تنظیم مقادیر: شیر اطمینان به گونه‌ای تنظیم می‌شود که در معیارگذاری انتخاب شده، به صورت دقیق و به موقع فعال شود.
این ممکن است شامل تنظیم فشار باز شدن شیر، تعیین زمان فعال‌شدن، یا تغییرات دیگر در ویژگی‌های عملکردی باشد.
بررسی دقت و عملکرد: شیر اطمینان پس از تنظیمات کالیبراسیون بررسی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که در شرایط استاندارد و خطا، به درستی عمل می‌کند.
تست عملیاتی: در برخی موارد، شیر اطمینان به یک تست عملیاتی تحت شرایط ایمنی خاص تحتکار می‌رود
تا اطمینان حاصل شود که در شرایط بحرانی به درستی و به موقع واکنش نشان می‌دهد.
ثبت اطلاعات: اطلاعات کالیبراسیون شیر اطمینان شامل جزئیات مانند تاریخ، نتایج تست‌ها، و تغییرات در ویژگی‌های عملکردی باید ثبت و نگهداری شوند
تا در صورت نیاز برای مراجعه و اطلاعات آینده قابل دسترس باشند.
این فرآیند اطمینان می‌دهد که شیر اطمینان به عنوان یک عنصر اساسی در سیستم‌های ایمنی، به صورت دقیق و موثر عمل کند
و در مواجهه با وضعیت‌های خطرناک به درستی و به سرعت فعال شود.